XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

1. ARAUKETAREN ZEREGINA.

Hona hemen edonork ezagutu dezakeen gertakizuna: Dendan, produkto jakin bat eskatutakoan, marka batetako boligrafo karga bat adibidez, honela erantzuten dute askotan: Kargak baditugu; baina zuk eskatzen duzun marka horretakorik, ez dugu hain zuzen.

Boligrafogile guztiak ados jarri eta neurri berdineko kargak egingo balira, ez ote litzateke hobe? Bai noski.

Izan ere: - Marka guztietarako balioko lukeen karga mota bakarra egongo litzateke eta produkzioa batu egingo litzateke.

- Dendariak ere, erraztasunak izango lituzke.

Boligrafo kargak mota batekoak bakarrik izango lirateke eta eskaerak egitea errazagoa litzateke.

Sinpleketa bat lortuko litzateke horrela.

- Boligrafo karga guztiak berdinak izanik, boligrafogileak gehiago espezializatuko lirateke, kalitate eta prezio hobeak lortuz.

Beraz arauketak, erregela edo arau batzuk ezartzen ditu, zera hauk lortzeko: Batzea.

Sinplifikatzea.

Espezializatzea.

2. ARAUKETA.

Nazioarteko kongresutan bilduta, erabaki batzuk ezartzen dituzten erakundeak badira.

Erabaki horik, ARAUAK izeneko agirietan zabaltzen dira, eta arau horiek diotena, zuzen bete behar da lan eta produkto fabrikatutan.

17-1. irudian Arau orri bat dator eta zein orri den jakiteko, guztiek dute: - Arauaren zenbakia (oraingo hau UNE 36545).

- Arauaren titulu eta azpititulua (Altzairuzko produktoak. Erdi biribila).

- Arauaren funtsaren agerpena (definizio, irudi, dimentsio, terminologia e.a.).

2.1. Arauen sailkapena.

Arauketaren alorra, lan eta ekintza mota asko dituenez gero, erabat zabala da.

Beraz, arauketak honako talde edo batzordetan sailkatzen ditu arauak: Gai Orokorrak / Soldadura / Makina erremintak / Erremintak / Elektroteknia / Automobil ekaiak / Industria kimikoak / Burdingintza / Eraikuntza / e.a.

Gaur egun, 66 arau sail daude.

Beste arazo batzuk gogoan izanik, Arauak honela sailka daitezke: Dimentsio arauak.

Produktoen dimentsioei buruzkoak dira.

Burdingintzan adibidez, altzairuzko produktoen neurri eta pisuez badira arauak.

Kalitate arauak.

Produktoaren kalitateari buruzkoak dira.

F.112 altzairu batek, 70 kg /mmampsup2;-ko erresistentzia izan behar du.

Bestetan, kalitatea azal egoerari dagokio.

Rodamendu batek adibidez, bere rodamen pistak superakabatuak eduki behar ditu.

Hitzarmenezko arauak.

Entseiu mekaniko, marrazki, makinen egiaztapen eta abarri buruzko izendapen eta arauketaz dihardute arau hauek.

Marrazki batetan adibidez, piezen ebakidurak marratzea araututa dago.

3. ARAUKETAREN ABANTAILAK.

Arauketaren zeregina aztertzen baldin bada, garbi ikusiko ditugu lortzen diren abantailak.

Bestela, zer gertatuko litzateke fotogintzako txirrika, bonbila hari, lotugailu elektriko, tentsio elektriko, diskagailuen birak, rodamendu, marrazketa seinuak e.a. arauturik ez baleude? Industriaren etorkizuna nahaste borraste baten menpean egongo litzateke.

Orain arte esandakoagatik, arauketak abantaila hauk ditu: 1. Denbora eta lekua kontutan hartu gabe fabrikatzeko ahalmena.

Elkarrekin ahokatu behar duten piezak, lantegi eta denbora desberdinetan fabrika daitezke.

Hori dela ta, Trukagarritasuna lortzen da.